ILSE DE CAUWER co-thinking care
  • Home
  • GRATIS E-book
  • Aanbod
  • Blog
  • Mijn verhaal
  • Contact

Blog
De zorgthermometer

Leven in een 85-jarig lichaam is topsport!

1 Comment

 
Foto
Aan den lijve ondervinden welke fysieke beperkingen er komen met het ouder worden. En nog gemotiveerder zijn om die beperkingen te compenseren met een doordachte zorgomgeving.

Een bekentenis
Toegegeven, ik ben niet ’s werelds meest sportieve vrouw. Ik liep nog geen 10 miles, laat staan een marathon. Al ontving ik op het eind van de humaniora wél de “Prijs voor lichamelijke opvoeding”.
Soit, tegenwoordig pleeg ik toch een paar keer per week een duik te nemen in het lokale openbare zwembad, en ik weet hoe een fitnesscenter er aan de binnenkant uitziet. Om maar te zeggen dat ik nog geen oud besje met een rollator ben.
Maar wat als dat lichaam – met mij erin – 85 jaar oud zal zijn? Hoe voelt dat? Wat doet dat met een mens? Wat zijn de beperkingen? En hoe kan je daar met een goedgekozen zorginterieur aan tegemoet komen?

Wat voorafging
Een tijd geleden ontving ik een uitnodiging voor een opleiding van vzw Anker: “BEWUST ACTIEF S(T)IMULEREN MET BAS”. De titel op zich zei mij nog niet veel. Het doel van de opleiding des te meer: “Aan de hand van deze inleefsessie willen we jou enthousiasmeren en inspireren om eens vaker stil te staan bij de beperkingen waar ouderen dagdagelijks mee te maken krijgen!”
Dat is ook wat ik doe in mijn werk: samen met zorgorganisaties interieurkeuzes maken die afgestemd zijn op hun doelgroep. Uit literatuur en eerdere opleidingen wist ik al een heleboel over ouderen en hun toenemende fysieke beperkingen. Het zelf aan den lijve ondervinden was een logische volgende stap, een héél trage stap.

Foto

Wat en voor wie
Programma: “Na een korte introductie over BAS, het ouderdomssimulatiepak, kruip je tijdens deze inleefsessie letterlijk in de huid van iemand met bepaalde beperkingen, en ervaar je wat het is om oud te zijn.” 
 
​​Die dag werd de opleiding gegeven “voor bedrijven die zich richten naar ouderen”. En ouderen maken absoluut deel uit van mijn doelgroep. Uiteraard wordt deze opleiding ook gegeven in en aan zorginstellingen. Met de bedoeling ook om meer empathie en meer geduld te genereren.

D-day!
Vorige week was het dan zover, op een fijne locatie in het groen, ergens buiten Destelbergen. Eerst werd BAS, het ouderdomssimulatiepak toegelicht. Nadien volgde een overzicht van de vele beperkingen die horen bij een gezegende leeftijd. Beperking in mobiliteit, in fijne en grove motoriek, in zicht en in gehoor.
En even later werden al die belemmeringen mijn deel. Bij elke component van het simulatiepak die mij werd aangedaan, kwam er een uitdaging bij: krachtverlies, stramme gewrichten, Parkinson, vertroebeling van het zicht, halfdoof... You name it, I had it, toch voor even. En als je dan net 85 bent geworden in dat aangetrokken lijf, gooit iemand een handvol muntjes op de grond. Begin die maar eens op te rapen! Kijk maar.

Foto

Op pad in en om het huis
Het bleef niet bij muntjes rapen. Heel voorzichtig en onzeker – zware benen, slecht zicht, weet je wel. Voetje voor voetje op een oneffen ondergrond. Wat zie ik daar? Een lichter vlak op mijn weg. Ah, gewoon een mat. Beetje verder een drempel. Kan ik daarover? In de keuken. Met wat moeite – mijn beperkt gehoor, weet je wel - begreep ik dat ik zes kopjes moest verzetten van de ene kast naar die eronder. Voorzichtig opheffen, door de benen zakken en weer omhoog. Dat op zich was al topsport! Die onschuldig ogende bodywarmer in het filmpje weegt lood!
En de fitnesstraining gaat door: de trap op, naar de slaapkamer. Gaan neerliggen is één ding. Van ruglig naar zijlig gaan een heel ander paar mouwen. Ik voel mij als een vis die spartelt op het droge – in slowmotion. Andere zij, met véél moeite. Moet ik ook weer uit dat bed geraken? Dat gaat niet zomaar op één twee drie! Dit filmpje is bij nader inzien echt allesbehalve flatterend...

Nadien volgde een bezoekje aan de badkamer. Leg je haar maar eens goed als je armen wegen als lood. Laat staan dat je over een badrand kruipt om daar een douche te nemen. Ware fitness, een hele dag door.

Foto

And the game goes on
Stel dat je als 85-jarige kaart wil spelen met die vrienden die ook zo oud mochten worden. Als je al verstaan hebt welke strategie elk van hen kiest, is het nog de vraag of jij goed ziet welke kaart je zelf op tafel legt. En als je al de juiste kaart kiest, is het de vraag of je die met je bevende hand op de juiste plaats krijgt.
Dan mogen die vrienden vooral niks te drinken vragen. Een glas water uitschenken is met die – voor even elektrisch geïnduceerd – bevende handen een hele uitdaging.

Daarom twee absolute aanraders
Ben jij een ondernemer met diensten of producten bestemd voor senioren? Ben jij een zorgprofessional die te maken heeft met oudere zorgvragers? Ondervind zelf eens hoe het voelt in zo’n 85-jarig lijf. En als je dat ervaren hebt, stem dan je producten en je diensten nog beter af op de beperkingen van deze groep. Denk na over je zorg, én over je zorgomgeving. Maak met doordachte keuzes voor het zorginterieur het leven van ouderen aangenamer . En daar help ik jou graag bij!

Hartelijke groeten,

Ilse

Voor hulp bij een doordachte zorgomgeving kan je terecht bij mij
Voor meer informatie over de inleefsessie kan je terecht bij VZW Anker
Met dank aan Joyce Inghelbrecht voor de filmpjes!

   Ilse De Cauwer
   www.co-thinking.be
   mobiel +32 475 42 00 64
   ilse.de.cauwer@co-thinking.be
   be.linkedin.com/in/ilsedecauwer
   Vraag vrijblijvend mijn gratis e-book ‘Jouw zorg in de juiste zorgomgeving’ aan
1 Comment

Onderzoek: “Hoe kan de beleving van mensen getroffen door kanker inzichten bieden voor het ontwerpen van omgevingen voor kankerzorg?”

1 Comment

 
Foto
Interview met Pleuntje Jellema van de KU Leuven
Wat voorafging
‘Beste mevrouw De Cauwer, met veel interesse las ik het artikel over u in het magazine Leven (nvdr: zie voetnoot). Als interieurarchitect en onderzoeker werk ik momenteel aan een project dat we 'Bouwen aan ondersteuning’ noemen. Hoe kan de beleving van mensen getroffen door kanker inzichten bieden voor het ontwerpen van omgevingen voor kankerzorg?’
Dit bericht was het eerste contact met Pleuntje Jellema, onderzoeker binnen de Research[x]Design groep van het Departement Architectuur aan de KU Leuven. Het bericht kwam samen met de vraag of ik – vanuit mijn eigen ervaring en werk – in een volgende fase aan het project zou willen meewerken. Dat hoefde ze mij geen twee keer te vragen!

De rollen omgekeerd
Hoewel ik al informatie over het project had ontvangen, was ik benieuwd naar meer achtergrond en de huidige status van het onderzoek. Dus vooraleer Pleuntje mij ging interviewen in het kader van het project, vroeg ik haar om een interview voor dit artikel. En dat kon.
Dus haalde ik de dame in kwestie op aan het station voor een onderzoek naar de onderzoeker. Onderweg bleek al meteen een gezamenlijke interesse voor Afrika. De connectie was gemaakt, over naar de orde van de dag. En daar hoefde ik helemaal  niet veel vragen voor te stellen, de antwoorden kwamen als vanzelf.

Foto
Foto: Annabelle Stampaert - www.annabellestampaert.be
Wie is Pleuntje Jellema?
In Amsterdam studeerde Pleuntje “sociale geografie”, dat is een sociale wetenschap die maatschappelijke verschijnselen in heden en verleden bestudeert vanuit een ruimtelijke invalshoek. Zijzelf noemt het ook een reizigerstudie. Op macroschaal bestudeerde ze de interactie tussen mens en omgeving.
Er volgde een tussenstop in Canada, Toronto, voor een deeltijdse opleiding “environmental design”. Deze handelde zowel over buiten (landschapsarchitectuur) als binnen, dus het geheel van de omgeving.
Na de macroschaal zoomde ze verder in via haar studie interieurarchitectuur aan het toenmalige Sint-Lucas in Gent. Dat deed ze niet zozeer voor het ontwerpen zelf, maar wel om na te gaan hoe wij als gemeenschap worden beïnvloed door architectuur, en dan vooral door die van publieke gebouwen.
Aan de KU Leuven werkt Pleuntje nu aan een doctoraatsonderzoek in samenwerking met prof. Ann Heylighen en dr. Margo Annemans.. Het project waarbij ze betrokken is, is specifiek gericht op “mensen getroffen door kanker”. Het gaat dus ruimer dan alleen maar de persoon met kanker, en richt zich ook tot de naasten én de professionele zorgverleners.

Wat doet de onderzoeksgroep van professor Ann Heylighen?
De onderzoeksgroep is ontstaan vanuit onderzoek naar inclusief ontwerpen. Men is ruimer gaan kijken, niet alleen de ruimtes maar ook het ontwerpproces zelf. Hoe zijn architecten bezig met de gebruiker? Binnen deze groep is er aandacht voor ongewone gebruikers: mensen met dementie, mensen met autisme, mensen die blind zijn, mensen getroffen door kanker, ... Hoe beleven die gebruikers de ruimte? Houden architecten daar rekening mee? Hoe stimuleren we bij architecten empathie voor de eindgebruikers?
“Architecten denken soms dat ze weten voor wie ze ontwerpen, vaak hebben ze echter geen of weinig persoonlijke ervaring met of nauwe betrokkenheid bij de eindgebruiker”, zegt Pleuntje.
Dus: wat denken architecten dat nodig is? Wat is er effectief nodig? En wat doen ze? Of tegen welke randvoorwaarden lopen ze aan? Hoe kan men de bestaande kennis communiceren naar de architecten toe?

Foto
Wat is nu de specifieke onderzoeksopdracht?
Het project onderzoekt hoe de beleving van mensen getroffen door kanker inzichten kan bieden voor het ontwerp van omgevingen voor kankerzorg. Het onderzoek bestaat uit drie delen.
Pleuntje en haar collega’s willen nagaan wat de rol van architectuur is in de beleving van mensen die getroffen zijn door kanker. In deze fase gaan ze uitzoeken wat deze mensen nodig hebben. Daarbij ligt de focus op consultatie- en behandelruimtes.
Een tweede luik van het onderzoek gaat na hoe architecten die betrokken zijn bij het ontwerp van zorgomgevingen inzicht krijgen in de ruimtelijke beleving en noden van mensen getroffen door kanker.
Daarbij gaat de aandacht naar de rol van zowel de opdrachtgever als de architect. Hoe worden de noden van de gebruikers voorgesteld door de opdrachtgever? In welke mate lopen architecten aan tegen randvoorwaarden waardoor ze hun ontwerpintenties niet kunnen realiseren?
Tot slot wil het team inzicht verschaffen in hoe ontwerpers van omgevingen voor kankerzorg adequaat geïnformeerd kunnen worden over de beleving en de noden van mensen getroffen door kanker.
Daarvoor wil het team alle inzichten samenbrengen, met een ontwerpinterventie als conclusie dat dan aan architecten kan getoond worden. Eventueel met een mockup.
Belangrijk om te vermelden is dat het onderzoek gefinancierd wordt door Fonds Suzanne Duchesne en Kom Op Tegen Kanker (KOTK).

Een mooi voorbeeld: Maggie’s Centres
Pleuntje vertelde over Maggie’s Centres verspreid over het Verenigd Koninkrijk, in Barcelona en zelfs in Tokyo en Hong Kong. Het gaat om inloopcentra - gekoppeld aan ziekenhuizen - voor mensen die geconfronteerd worden met kanker. Op hun website lees je: “Our Centres are here for anyone with any type of cancer and their families and friends, offering the practical, emotional and social support that people with cancer need.”
‘Er is aangetoond dat investeringen in bepaalde architecturale elementen door de gebruikers als healing en positief ervaren worden. Deze organisatie werkte al met bijzondere architecten zoals wijlen Zaha Hadid. Het is een grote opportuniteit, een plek van grote waarde waar geen afspraak nodig is (‘inloop-centra’). Er heerst dus ook geen ziekenhuissfeer. De centra draaien op liefdadigheid.’

Foto
Nood aan creatieve onderzoeksmethodes
Voorafgaand aan het eigenlijke onderzoek, is er een methodologische onderzoeksstap. Hoe krijg je inzicht in het perspectief, de beleving, de ervaring van de betrokkenen? Want waar mensen over spreken, dat zegt nog niet alles. Hoe geraak je voorbij de sociaal wenselijke antwoorden?
Zo ook in ontwerpparticipatieprocessen: hoe gaan mensen daar mee om? Mensen worden meegenomen op een interactieve, dynamische manier om visie en ervaring boven te krijgen.
‘De mensen waarmee ik sprak zaten in een traject van kankerbehandeling. Ziek zijn en daarover praten is sowieso al moeilijk. Op een dergelijk moment aan die mensen vragen om te spreken over architectuur is nog moeilijker.
Vandaar deze alternatieve aanpak. Betrokkenen brengen foto’s mee van wat zij belangrijk vinden. Die foto’s zijn dan het gespreksonderwerp. En al gauw wordt er over meer dan alleen maar de foto’s gepraat.’

In afwachting van de officiële resultaten alvast een paar indrukken
Het gaat erom om als mens – niet alleen als nummer - erkend te worden. Dat komt ook als ‘ideaal’ uit gesprekken die Pleuntje reeds had met mensen getroffen door kanker.
Men ervaart in het ziekenhuis op verschillende momenten, bij consultaties, onderzoeken en behandelingen zeer veel stres. Een plek met een gemoedelijke sfeer en mogelijkheden tot ontmoeting met lotgenoten kan mogelijk ondersteuning bieden.
Pleuntje heeft in het kader van het onderzoek ook biografieën gelezen van mensen getroffen door kanker. Wat moeilijk ligt is de confrontatie met de eindigheid van de tijd, de confrontatie met een ander dagritme, het niet meer werken, nieuwe mobiliteitskwesties, andere afspraken die gemaakt moeten worden met het gezin.
Want het gaat weldegelijk ook om de naasten van de kankerpatiënt. Dat er ook aan de partner gevraagd wordt: ‘En hoe gaat het met ú?’ Vandaar dat er in het huidige onderzoek sprake is van “mensen getroffen door kanker”.

Foto
Waar staat het project en wat zijn de volgende stappen?
Het onderzoek loopt nu 1 jaar en heeft er nog 3 te gaan. Momenteel wordt de methodologische onderzoeksstap verder uitgediept, en wordt de pilootstudie afgerond.
‘Voor de volgende stap ga ik op zoek naar nieuwe patiënten, nu mét hun partner/naaste én hun professionele zorgverleners. Geïnteresseerde personen die momenteel in behandeling zijn kunnen contact opnemen met mij via mail (pleuntje.jellema@kuleuven.be).’
"Geïnteresseerde personen die momenteel in behandeling zijn kunnen contact opnemen (pleuntje.jellema@kuleuven.be)"
Nadien volgt de zoektocht naar hoe architecten rekening houden met de doelgroep. Het team wil inzicht krijgen in de realiteit van het ontwerpproces. Wat zijn de obstakels in het besluitvormingsproces? Want het gaat zeker niet alleen om gebrek aan inzicht.

Ik ben alvast benieuwd naar de verdere resultaten van het onderzoek. Die resultaten kunnen dan ingezet worden bij de verdere bewustmaking naar ontwerpers toe.

Wordt vervolgd.

Hartelijke groeten,

Ilse
P.S.1 Het artikel waar Pleuntje naar refereerde “Een andere richting uit na kanker. Ilse De Cauwer werd na haar ziekte zelfstandige” verscheen in Leven, het driemaandelijkse tijdschrift van Kom op tegen Kanker. Je leest het op de website allesoverkanker.be.
P.S.2 Meer info over de Research[x]Design groep vind je hier.
1 Comment

    Ilse in 't kort

    Mama van 2 & echtgenote
    Eenvrouwszaak 
    Expert woonzorgomgeving
    Professioneel kleuradviseur
    ​Zeilster & vrijwilliger in WZC

    Lees mijn verhaal

    Categorieën

    Alles
    Interieuradvies
    Ouderenzorg
    Welzijn
    Ziekenhuis

    Archieven

    December 2021
    Maart 2021
    Oktober 2020
    Juni 2020
    Maart 2019
    Januari 2019
    November 2017
    Augustus 2017
    Juni 2017
    April 2017
    Februari 2017
    December 2016
    November 2016
    Oktober 2015

    RSS-feed

    View my profile on LinkedIn
Foto

​HOME     GRATIS E-BOOK     BLOG     AANBOD     MIJN VERHAAL     CONTACT    

PRIVACY     ALGEMENE VOORWAARDEN

​© 2018 Ilse De Cauwer - Contacteer mij indien je iets van deze website wil gebruiken of citeren.    

  • Home
  • GRATIS E-book
  • Aanbod
  • Blog
  • Mijn verhaal
  • Contact